Μάρτιος 2023
Στο Διόνυσο έχουμε ανέβει αρκετές φορές για βόλτα, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, μέσα στο πράσινο και την ησυχία, αλλά και για καφέ ή ποτό μακριά από το θόρυβο της πόλης. Ακόμα και για συναυλίες έχουμε βρεθεί, στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, ο οποίος χρησιμοποιείται πια σαν χώρος εκδηλώσεων.
Στο δρόμο μας μάλιστα, συναντάμε και το Γερμανικό Νεκροταφείο, το οποίο έχουμε επισκεφτεί και είναι ένας χώρος ιδιαίτερος και κατανυκτικός.
Το Γερμανικό Νεκροταφείο Διονύσου Ραπαντόζας, είναι ένα από τα δύο νεκροταφεία στα οποία βρίσκονται οι τάφοι Γερμανών στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στην Ελλάδα κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το άλλο βρίσκεται στο Μάλεμε της Κρήτης.
Στο κοιμητήριο αυτό βρίσκονται οι τάφοι 9.973 στρατιωτών του Γερμανικού Στρατού σε τρεις διαφορετικούς χώρους. Το Νεκροταφείο ιδρύθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1975 και στο χώρο αυτό τάφηκαν Γερμανοί στρατιώτες από όλα τα μέρη της Ελλάδας.
Η φροντίδα του κοιμητηρίου γίνεται από τον Σύνδεσμο Φροντίδας Γερμανικών Τάφων Πολέμου, με εντολή της Γερμανικής Κυβέρνησης. Ο σύλλογος έχει αναλάβει τη φροντίδα παρόμοιων νεκροταφείων σε όλο τον κόσμο.
Ο σιδηροδρομικός σταθμός Διόνυσου κατασκευάστηκε το 1885, ένα χιλιόμετρο από τον σταθμό της Κηφισιάς. Διατηρείται σήμερα σε καλή κατάσταση, αλλά βρίσκεται πια, μέσα σε ένα οικόπεδο που σχηματίζεται από τους δρόμους Τατοΐου – Στροφυλίου – Εμ. Μπενάκη.
Ο σταθμός εξυπηρετούσε την μετακίνηση με τον σιδηρόδρομο τόσο επιβατών και εκδρομέων όσο και μαρμάρων από τα λατομεία, ενώ σήμερα έχει διαμορφωθεί σε ανοικτό χώρο έκθεσης γλυπτών από μάρμαρα Διονύσου καθώς και σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Το 2004 η Κοινότητα Διονύσου μαζί με την εταιρία μαρμάρων Διονύσου – Πεντέλης διοργάνωσε συμπόσιο γλυπτικής αφιερωμένο στους Ολυμπιακούς αγώνες. Στο συμπόσιο συμμετείχαν δέκα πέντε (15) γλύπτες. Τα έργα βρίσκονται δίπλα στο χώρο συναυλιών.
Από την υπαίθρια γλυπτοθήκη, με λίγο περπάτημα (περίπου 10 λεπτά), σε ελαφρά ανηφορικό χωματόδρομο, άνετα προσβάσιμο, μπορεί να βρεθεί κάποιος στο Ανοιχτό Μουσείο Λατομικής Τέχνης, στη θέση Αλούλα, που πήρε το όνομά της από έναν εργολάβο, που εργαζόταν εκεί για πολλά χρόνια.
Ας δούμε όμως λίγο την ιστορία πίσω από το μουσείο.
Η εταιρεία «Μάρμορ Λίμιτεντ» αγόρασε τα λατομικά δικαιώματα του Ιακώβου Στάιγκερ πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για να λειτουργήσει, όμως, το λατομείο έπρεπε να βρεθεί τρόπος για τη μεταφορά των μαρμάρων. Από τις προτάσεις που υπήρχαν, προκρίθηκε να φτιαχτούν «κατρακύλες» με σιδητροτροχιές, δηλαδή μεγάλες ευθείες πάνω στις οποίες κινούνταν βαγόνια που κατέβαζαν τα μάρμαρα μέχρι το τοπικό δίκτυο του Ντεκοβίλ. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το λατομείο αγόρασε η εταιρεία Λατομεία Μαρμάρου Διονύσου – Πεντέλης, η οποία σταμάτησε οριστικά τη λειτουργία του το 1972.
Το 1994 η εταιρεία αποφάσισε τη μετατροπή του σε ανοιχτό μουσείο λατομικής τέχνης, έναν πρότυπο χώρο αρχιτεκτονικής τοπίου, αναψυχής και πολιτισμού, που μας μαθαίνει τη λατομική δραστηριότητα στην περιοχή από την αρχαιότητα μέχρι τη στιγμή που σταμάτησε η εξόρυξη.
Η γλύπτρια τοπίου Νέλλα Γκόλαντα, η αρχιτέκτων Ασπασία Κουζούπη και ένα συνεργείο Παριανών λατόμων (Γεμελιάρης Νίκος, Λουκής Μανώλης, Αρκουλής Θωμάς, Πανώριος Αντώνης, Κρητικός Γιώργος) ανέλαβαν να υλοποιήσουν την πρωτοβουλία της εταιρείας για την αποκατάσταση και την αναμόρφωση του χώρου σε υπαίθριο μουσείο. Κτίρια και κατασκευές είχαν μείνει όπως τα άφησαν οι λατόμοι, με την έναρξη του Β΄ Π.Π. Στόχος ήταν η βρεθεί ένας τρόπος «επικοινωνίας» ανάμεσα στους χώρους του λατομείου, όπου ο επισκέπτης θα «διαβάζει» την ιστορία του πάνω στα κτίρια, διατηρώντας τα υπάρχοντα στοιχεία και με αποκλειστική χρήση επιτόπιων υλικών.
Η σύνδεση των χώρων επιτεύχθηκε με τις «σκάλες» και έτσι μπορείτε να περιηγηθείτε από τη μεγάλη «καζάρμα» (κατοικία των λατόμων) με τα δύο τζάκια και το σπίτι του Αλούλα στην πάνω πλατεία ώς το «γύφτικο» (σιδηρουργείο) όπου οι λατόμοι κατασκεύαζαν ή επισκεύαζαν τα εργαλεία και στους τόπους εξόρυξης της πέτρας.
Το μουσείο είναι υπαίθριο, δεν έχει προσωπικό, δεν υπάρχει εισιτήριο για την είσοδο σε αυτό, δεν υπάρχει συνωστισμός και είναι προσβάσιμο όλες τις ημέρες του έτους, εκτός των ημερών που εκδίδεται από τον Περιφερειάρχη Αττικής απαγόρευση προσέγγισης των δασών, για την αποτροπή εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς.
Η κάτω πλατεία προσφέρεται για διάφορες δραστηριότητες όπως η αναρρίχηση και για το λόγο αυτό, υπάρχουν ήδη κρίκοι τοποθετημένοι σε κάποιους βράχους. Στη βόλτα μας συναντήσαμε αναρριχητές και απολαύσαμε την προσπάθειά τους!
Το τοπίο είναι μαγευτικό και υπάρχουν διαμορφωμένοι χώροι με πέτρινα τραπέζια και καθίσματα για να απολαύσει κάποιος τον καφέ του ή και το φαγητό του, αρκεί να τα έχει φέρει μαζί του!
Εκτός από τα διαμορφωμένα μονοπάτια και τις σκάλες, υπάρχει και ένα λίγο πιο δύσκολο μονοπάτι, που κυκλώνει το χώρο του λατομείου και σε βγάζει πάλι στο σημείο απ όπου ξεκίνησες.
Τέλος, υπάρχουν διάφορα μονοπάτια, που περνάνε από το πέτρινο ξωκκλήσι του Αγίου Νικήτα και αυτό του Αγίου Λουκά.
Είναι ένα πολύ όμορφο και ενδιαφέρον μέρος και αξίζει μια επίσκεψη.