Βερολίνο (μέρος β’)

26-30 Δεκεμβρίου 2021

…

Το Mitte, το πολυσύχναστο κέντρο της πόλης, που μέχρι το 1989 χωρίζονταν από το τείχος, καταφέρνει να συνδυάζει μοναδικά στοιχεία του παρελθόντος και του παρόντος. Εμβληματικές πλατείες, όπως η δυτική Potsdamer Platz αλλά και η ανατολική Alexander Platz, ιστορικά αξιοθέατα όπως το Μνημείο του Ολοκαυτώματος, το νησί των μουσείων, με το παλάτι, τον καθεδρικό και την όπερα, «συνυπάρχουν» αρμονικά και συγκεντρώνουν πλήθος επισκεπτών καθημερινά.

Φτάνουμε στη φημισμένη Aλεξάντερπλατς (Alexanderplatz), μια πολύβουη και ανορθόδοξη πλατεία, που μοιάζει τόπος συνάντησης και διασκέδασης των ντόπιων. Είναι ιδιαίτερη, καθώς δεν μοιάζει με τις πλατείες που έχουμε υπόψη μας. Τεράστια κτήρια και εμπορικά κέντρα, εναλλάσσονται με ανοιχτούς χώρους, όπου καλλιτέχνες παίζουν μουσική και τραμ πηγαινοέρχονται, εστιατόρια και μπαρ, με ένα εντυπωσιακό δημαρχείο, το Κόκκινο Δημαρχείο και μια τεράστια χριστουγεννιάτικη αγορά.

 Το Κόκκινο Δημαρχείο (Rotes Rathaus) χτίστηκε μεταξύ 1861 και 1869 στη θέση όπου παλιότερα βρισκόταν διάφορα διάσπαρτα μεσαιωνικά κτίρια και καταλαμβάνει σήμερα ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Το κτίριο είχε υποστεί πολύ σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του Βερολίνου από τους Συμμάχους το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αναστηλώθηκε μεταξύ 1951 και 1956. Πριν την ένωση της Γερμανίας, το 1991, το Κόκκινο Δημαρχείο βρισκόταν στην ανατολική πλευρά και αποτελούσε την έδρα του δικαστηρίου.

Εδώ βρίσκεται και το Παγκόσμιο Ρολόι, δημιούργημα της πρώην Ανατολική Γερμανίας, που ενημερώνει για την ώρα 148 πόλεων από όλες τις ζώνες ώρας παγκοσμίως. Το ρολόι ολοκληρώνεται με ένα γλυπτό του ηλιακού συστήματος ως μια σφαίρα και δημιουργήθηκε το 1969 για να γιορτάσει την 20η επέτειο του σχηματισμού του G.D.R (Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γερμανίας).

Εδώ επίσης ορθώνεται ο ψηλότερος πύργος-παρατηρητήριο στην Ευρώπη, ο Fernsehturn (πύργος της τηλεόρασης), με συνολικό ύψος 365 μέτρα. Είναι ορατός σχεδόν από παντού στο Βερολίνο και όποιος ανέβει με τον ανελκυστήρα στα 203 και πλέον μέτρα, θα έχει (άλλη μια) πλήρη άποψη του Βερολίνου. 

Το 1969 μία ομάδα Γερμανών και Σουηδών μηχανικών σχεδίασαν και έχτισαν το συγκεκριμένο κτήριο με σκοπό την ανάδειξη της σοσιαλιστικής υπεροχής στη χώρα και τον κόσμο και μάλλον το πέτυχαν. Να τονίσω σ αυτό το σημείο, ότι ο πύργος αυτός, έγινε το αγαπημένο μου αξιοθέατο, ειδικά όταν χανόταν και εμφανιζόταν πάλι, μέσα από την ομίχλη!

Την επόμενη μέρα κατευθυνόμαστε προς το Hackesche Höfe. Η περιοχή, είναι το μεγαλύτερο σύμπλεγμα εσωτερικών αυλών στη Γερμανία, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και θυμίζει μία μικρή «πόλη» στην καρδιά του Βερολίνου. Αποτελείται από οκτώ αυλές, οι οποίες είναι εύκολα προσβάσιμες από την οδό Rosenthaler Straße. Μέσα σ αυτές τις αυλές υπάρχουν αντικερί και μικρά εμπορικά μαγαζιά αλλά και χαριτωμένα καφέ και εστιατόρια.

Για να φτάσουμε εκεί περνάμε από τη Hackescher Markt, που βρίσκεται κάτω από τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό με πολλά μαγαζιά για φαγητό αλλά και καταστήματα για ψώνια.

Μια βόλτα στο ποτάμι είναι επιτακτική. Βλέπουμε τα παλιά χρωματιστά κτήρια σε στυλ μπαρόκ και τις τεράστιες χρωματιστές σωλήνες, όπου, όπως μάθαμε διοχετεύεται το νερό όταν γίνονται έργα, διότι η πόλη έχει μεγάλο όγκο υπόγειων νερών, ώστε να μην πλημμυρίζουν. Η πρώην ανατολική πλευρά, έχει πιο χαμηλά και ογκώδη κτήρια, αν και πια, δεν φαίνεται πολύ έντονα η διαφορά.

Από εκεί, παίρνουμε το τραίνο και κατευθυνόμαστε προς το Ποτσνταμ, για να επισκεφτούμε την γνωστή, από την ομώνυμη ταινία “Γέφυρα των Κατασκόπων”, κατά κόσμον, Glienicker Brücke. Είναι σα να λέμε, ότι φύγαμε από το κέντρο της Αθήνας και πήγαμε στη Λούτσα!

Σε αυτή τη γέφυρα λοιπόν, συνέβη μια συναρπαστική ιστορία μεσούντος του ψυχρού πολέμου, που αποτυπώθηκε στην ταινία του Σ. Σπίλμπεργκ. Το 1960, έγινε η ανταλλαγή, ανάμεσα στους Ανατολικογερμανούς και Δυτικογερμανούς, ενός αμερικανού πιλότου, αιχμαλώτου των Ρώσων και ενός Ρώσου κατασκόπου, καθώς ήταν ένα από τα σημεία διάβασης, από το ένα μπλοκ στο άλλο.

Η γέφυρα ενώνει τις όχθες μιας λίμνης, και είναι ιδιαίτερα ατμοσφαιρική, ειδικά αν την επισκεφτείς σούρουπο, με ομίχλη και καταχνιά. Έχει την ιδιαιτερότητα, να μην είναι επίπεδη, αλλά καμπυλωτή, που σημαίνει ότι για να έχεις ορατότητα στην άκρη της, πρέπει να βρίσκεσαι στο μέσον της. Ιδανική για κατασκοπικά παιχνίδια.

Η περιήγησή μας ολοκληρώνεται με μια βόλτα στην παλιά μεσαιωνική πόλη του Βερολίνου, την ιδιαίτερα γραφική Altstadt Spandau, γεμάτη με μικρές εκκλησίες, μπυραρίες και παραδοσιακά εστιατόρια.

Η επόμενη μέρα ξεκινάει με την επίσκεψη στο Σημείο Ελέγχου Τσάρλι (Check Point Charlie), ένα από τα σημεία περάσματος από το Ανατολικό στο Δυτικό Βερολίνο. Το αυθεντικό αφαιρέθηκε μετά την πτώση του Τείχους, αλλά στο ίδιο σημείο, υπάρχει αναπαράσταση του αμερικανικού φυλακίου. Μία απλή κατασκευή, με τις φωτογραφίες ενός αμερικανού και ενός σοβιετικού στρατιώτη, στην αντίστοιχη πλευρά. 

Λίγα μέτρα μακριά από το Check Point Charlie βρίσκεται η Τοπογραφία του Τρόμου, ένα μοναδικό μουσείο που έχει ελεύθερη είσοδο και είναι σίγουρα συγκλονιστικό. Μέσα από φωτογραφίες και ψηφιακά μέσα μπορεί κάποιος να δει μία γλαφυρή ιστορική αναδρομή από την ίδρυση του εθνοσοσιαλιστικού κόμματος και την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το 1933 μέχρι την κατάρρευση των ναζί το 1945. Το τμήμα που είναι αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα και τις διώξεις των πολιτικών αντιπάλων, των Εβραίων, των Ρομά και των ομοφυλόφιλων κόβει την ανάσα, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προπαγάνδα για τα πρότυπα της ”Αρείας Φυλής”.

Στον εξωτερικό χώρο του μουσείου αυτού διασώζεται ένα μεγάλο κομμάτι του τείχους του Βερολίνου. Ακριβώς πίσω από το τείχος φαίνονται τα κτήρια του αρχηγείου του ναζιστικού κόμματος και της Γκεστάπο.

Βγαίνοντας συναντάμε το τεράστιο αερόστατο, με το οποίο μπορεί να κάνει κάποιος βόλτα, πάνω από την πόλη, αλλά σίγουρα όχι με αυτό το κρύο. Και φυσικά, το διάσημο αυτοκίνητο της Ανατολικής Γερμανίας, το οποίο επίσης μπορεί να νοικιάσει κάποιος και να κάνει βόλτα στην πόλη.

Από εκεί κατευθυνόμαστε στο Νησί των Μουσείων (Museumsinsel), ένα σύμπλεγμα πέντε μουσείων στο νησί του ποταμού Σπρέε, Spreeinsel. Το Παλαιό Μουσείο (Altes Museum), το Νέο Μουσείο (Neues Museum), η Εθνική Πινακοθήκη (Alte Nationalgalerie), το Μουσείο Μπόντε (Bondemuseum) και το Μουσείο της Περγάμου (Pergamonmuseum), μαζί με το νησί, αποτελούν μνημείο παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς της UNESCO.

Είναι εντυπωσιακό πως ένα κομμάτι γης, που περικλείεται από ποτάμια είναι τόσο όμορφο και τόσο αξιόλογο. Εκτός από τα μουσεία, στο νησί βρίσκεται ο Καθεδρικός του Βερολίνου (Berliner Dom). Χτισμένος σε ρυθμό μπαρόκ από το 1894 με 1905, αντικατέστησε τους δύο προηγούμενους που υπήρχαν στο συγκεκριμένο σημείο από το 1465. Κατά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο το κτίριο βομβαρδίστηκε και μία προσωρινή οροφή τοποθετήθηκε για να διασώσει το εσωτερικό του. Παρά τα σχέδια της κυβέρνησης της Ανατολική Γερμανίας να κατεδαφίσει το ναό το 1975 ξεκίνησε η ανακατασκευή του. Το 1993 η εκκλησία επαναλειτούργησε.

Είδαμε ακόμα την Όπερα, το Μέγαρο Μουσικής, το Παλάτι, το Πανεπιστήμιο, πολλά θέατρα, όλα σε ρυθμούς αρχαιοελληνικούς.

Καθώς περπατάμε προς το κτήριο του Ράιχσταγκ, το κτήριο που στεγάζει το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, όπου έχουμε κλείσει, να επισκεφτούμε το Θόλο, περνάμε πάλι από την Πύλη του Βραδεμβούργου και την βλέπουμε να φωτίζεται με προβολείς, σε ένα δοκιμαστικό, για την επόμενη μέρα της Πρωτοχρονιάς. Φαντάζει ακόμα πιο εντυπωσιακή.

Ο Θόλος είναι επισκέψιμος και μάλιστα δωρεάν. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για την επίσκεψη είναι να έχετε κάνει προηγουμένως κράτηση στο επίσημο σάιτ του Bundestag δηλώνοντας την ημερομηνία και την ώρα που θέλετε να το δείτε καθώς και τα ονόματα και τις ταυτότητες των ατόμων που θα σας συνοδεύσουν. Εμείς δεν μπορέσαμε να το κάνουμε ηλεκτρονικά, γιατί φαινόταν ότι δεν υπάρχουν θέσεις. Όταν φτάσαμε όμως στο Βερολίνο, προσέξαμε ότι κάποιοι τουρίστες, πήγαιναν στην είσοδο και ρωτούσαν κάτι τους φρουρούς. Αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε κι εμείς την τύχη μας, ευτυχώς, γιατί πληροφορηθήκαμε ότι υπήρχε γραφείο, ακριβώς απέναντι, που μπορούσες να κλείσεις θέσεις δια ζώσης. Και έτσι κάναμε. Στο Θόλο λειτουργεί και εστιατόριο και κάπου διαβάσαμε, ότι, αν δεν βρίσκεις θέση για επίσκεψη, μπορείς να κλείσεις τραπέζι στο εστιατόριο και έτσι να δεις και το Θόλο.

Φτάνουμε στο Ράιχσταγκ λίγο πριν την καθορισμένη ώρα και φυσικά περνάμε από εξονυχιστικό έλεγχο, τύπου αεροδρομίου, για να περάσουμε μέσα. Με τη συνοδεία μέλους του προσωπικού μεταφερόμαστε με ασανσέρ στο χώρο του γυάλινου θόλου και αφού εφοδιαζόμαστε με τα απαραίτητα ακουστικά, κατευθυνόμαστε προς την κορυφή του μέσω των ανηφορικών διαδρόμων απολαμβάνοντας παράλληλα τη θέα και την περιγραφή της, προς κάθε πλευρά της γερμανικής πρωτεύουσας. Η κορυφή του θόλου είναι ανοιχτή, και από εκεί μπαίνει το νερό της βροχής, που με ένα περίεργο σύστημα, διοχετεύεται στη βάση του κώνου και με τον τρόπο αυτό διατηρούνται τα απαραίτητα επίπεδα υγρασίας στο χώρο. Αυτό βέβαια σημαίνει, ότι κάνει και αρκετό κρύο.

Από το audio guide ακούμε όλη την ιστορία του κτηρίου και της πόλης. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι το νεοκλασικό κτίριο συνεδρίασης του Γερμανικού Κοινοβουλίου ξεκίνησε να χτίζεται το 1884 και ολοκληρώθηκε το 1894. Εδώ διακηρύχθηκε η κατάργηση της μοναρχίας και η ίδρυση της πρώτης δημοκρατίας της Γερμανίας. Το 1933 πυρπολήθηκε και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έπαθε τεράστιες ζημιές, επιδιορθώθηκε μερικώς από τους συμμάχους και λειτούργησε ως μουσείο. Το 1954, ο Θόλος ανατινάχθηκε, για να ελαφρύνει την υπόλοιπη δομή και το 1990, η ενωμένη πια Γερμανία, αποφάσισε να στεγάσει και πάλι τη Βουλή της στο κτήριο, το οποίο αποκαταστάθηκε πλήρως και επεκτάθηκε. Η χρήση του γυαλιού στο Θόλο δεν είναι τυχαία. Συμβολίζει την πολιτική διαφάνεια, που επικρατεί πια στη χώρα.

Είναι  δημιούργημα του Νόρμαν Φόστερ και αποτελεί κάτι σαν αρχιτεκτονικό θαύμα. Τα στρατηγικά τοποθετημένα γυάλινα τμήματά του, που επιτρέπουν στο μάτι να φτάσει μέχρι την αίθουσα της ολομέλειας, επιτρέποντας στον επισκέπτη να παρακολουθήσει από ψηλά τις συνεδριάσεις, ενισχύουν την αίσθηση της πολιτικής διαφάνειας, ενώ, επιπλέον, ενσωματώνει 360 καθρέπτες, κάθε ένας από τους οποίους αντανακλά το φως σε διαφορετική κατεύθυνση.

Αυτή είναι και η τελευταία μας επίσκεψη στο Βερολίνο. Ξημερώματα της επόμενης μέρας αναχωρούμε για την Αθήνα.

Τι παίζει τώρα με τις αρκούδες, που βρίσκονται διάσπαρτες σε όλη την πόλη!

Είναι το έμβλημα του Βερολίνου, απ΄ ότι μάθαμε, χωρίς όμως να μάθουμε το γιατί. Εικονίζεται μάλιστα και στη σημαία της πόλης, μαύρη με κόκκινη γλώσσα και κόκκινα νύχια. Κάποιοι λένε ότι είναι φόρος τιμής προς τον ηγεμόνα Αλβέρτο Α΄, που είχε το προσωνύμιο «αρκούδα». Άλλοι λένε ότι οφείλεται στην πρώτη συλλαβή του ονόματος του Βερολίνου, που ακούγεται σαν «Bär» (αρκούδα στα γερμανικά). Ωστόσο, η λέξη «Βερολίνο» είναι σλαβική και σημαίνει σε ελώδη περιοχή. Υπάρχουν και άλλες θεωρίες για την επιλογή, οι οποίες όμως είναι υποθετικές. Παλιότερα πάντως το σύμβολο του Βερολίνου ήταν ο Αετός!

Κάποιοι σιδηροδρομικοί σταθμοί είναι ζωγραφισμένοι υπέροχα!

Το Βερολίνο είναι μια υπέροχη, καλλιτεχνική και φιλική προς τον άνθρωπο πόλη. Ο σεβασμός προς τον πολίτη είναι παντού φανερός και υπάρχει μια άνεση χώρου. Τα ΜΜΜ εξυπηρετούν όλη την πόλη σε πολύ τακτικά διαστήματα και έτσι τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν είναι πολύ λίγα. Ο κόσμος είναι εξυπηρετικός και ευγενικός. Υπάρχουν άπειρες επιλογές για φαγητό και ποτό και όλων των ειδών οι κουζίνες. Η γερμανική κουζίνα δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια, αλλά δοκιμάσαμε το κότσι και το σνίτσελ και φυσικά τη μεγάλη ποικιλία σε λουκάνικα. Φάγαμε πολύ καλά εκτός από τα εστιατόρια και σε μία από τις χριστουγεννιάτικες αγορές, σε πολύ καλές τιμές και φυσικά ήπιαμε τοπική μπύρα.

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με πολύ καλύτερο καιρό αλλά και με μια νοσταλγία για την υπέροχη πόλη, που αφήναμε πίσω μας!

Σαν κατακλείδα όμως, πρέπει να δηλώσουμε ότι, μπορεί το Βερολίνο να είναι η πρωτεύουσα της Γερμανίας και όλης της οικονομικής Ευρώπης δεν είναι όμως, μια τυπική γερμανική πόλη και όσοι έχουν πάει και σε άλλες περιοχές της χώρας, βεβαιώνουν ότι διαφέρει σημαντικά!